Szukaj
Close this search box.

Opieka naprzemienna – rodzaj sprawowania pieczy nad małoletnim służący dziecku, czy może krzywdząca forma opieki ?

          Trudno jest wcielić się w role dziecka, które przeżywa rozstanie rodziców. A dlaczego?

Każdy małoletni będzie inaczej pokazywał cierpienie spowodowane rozłąką. Jest to na pewno bolesne wydarzenie, które wpływa na życie emocjonalne dzieci, dalszy rozwój osobisty  i kształcenie swojej osobowości.

W przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego opieka naprzemienna nie jest wprost definiowana.

 Można stwierdzić, że jest to dobry sposób na zmniejszenie odczuwania cierpienia u dorastającego i może pomóc w zapobieganiu konsekwencji rozwodu u dziecka. Dzięki takiemu modelowi małoletni spędza na zmianę z każdym z rodziców tyle samo czasu, np. mieszkając dwa tygodnie w miejscu zamieszkania matki i analogicznie tylko, że w miejscu zamieszkania ojca. Należy jednak mieć na uwadze, że mogą wystąpić wady wyżej wspomnianego rozwiązania tj. np. odległość miejsca zamieszkania rodziców od miejsca edukacji dziecka.

          Jeśli nie będzie porozumienia pomiędzy rodzicami to w efekcie zmaleją szanse na powierzenia przez sąd  pieczy obojgu rodzicom nad małoletnim.

 W świetle przepisu  art. 107 par. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U.2017.682 -j.t.), władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu. Ze względu na dobro dziecka sąd opiekuńczy określa sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Gdy rodzice dojdą do porozumienia dotyczącego sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, sąd wydaje postanowienie o pozostawieniu władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Należy w tym miejscu przytoczyć  art. 107 par. 2  Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U.2017.682 -j.t.) w przypadku braku porozumienia między rodzicami sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.

 W następstwie zostaje ograniczona władza rodzicielska drugiego, do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka.

Sąd wydając takie postanowienie bierze pod uwagę dobro dziecka.

          Trzeba mieć na uwadze, że każde rozwiązanie niesie ze sobą wady i zalety. Opieka naprzemienna również wiąże się z negatywnym oraz pozytywnym wpływem na dziecko.

Wyżej wymieniłam jeden z kilku przykładów uchybień (odległość miejsca zamieszkania rodziców od miejsca edukacji dziecka)jakie niesie za sobą piecza naprzemienna. Inne czynniki, które mają negatywny wpływ na dziecko:

brak stabilności rodzicielskiej

Każdy z rodziców wprowadza swoje własne zasady i może występować pomiędzy wzorcem matki, a ojca rozbieżność.

Przykład:

Ojciec dziecka kupuje wszystko to, o co poprosi dziecko, a matka nie zgadza się, gdyż niektóre rzeczy są po prostu dziecku niepotrzebne i chce je nauczyć rozsądnego wyboru. Matka pozwala na noszenie spodni z dziurami, natomiast ojciec jest przeciwny.

          -rywalizacja między rodzicami

Każdy z rodziców chce być tym pierwszoplanowym. Zazwyczaj sprowadza się do tego, że dziecko jest obdarowywane przez każdą ze stron licznymi prezentami i obietnicami. Często zdarza się, że te obietnice są bez pokrycia. Są jednak składane by dziecko oceniło jednego rodzica bardziej pozytywnie w porównaniu do drugiego.

          -wiek dziecka a problemy psychiczne

Dziecko 3-letnie zmieniające miejsce zamieszkania np., co tydzień, przy tym również zmiana opiekuna może doprowadzić do zaburzenia relacji przywiązania. Jeśli chodzi o starsze dziecko wystąpi problem w relacjach między przyjaciółmi, krewnymi i rówieśnikami. Zdarzają się przypadki, że dziecko nie chce jeździć do drugiego rodzica, ponieważ obawia się o utratę swoich najbliższych kolegów bądź koleżanek.

          -rola dziecka – mediator

Możemy spotkać się z sytuacją roli dziecka jako pośrednika. Jedno z rodziców chce przekazać np. uszczypliwości drugiej stronie i wybiera do tego dziecko.

          – przyrodnia rodzina

Dość często dochodzi do konfliktów między ojczymem, a macochą. Wynika to z tego, że dziecko chce być na pierwszym planie. Nie może pogodzić się z tym, że ojciec z matką już nie będą razem. Chce zaburzyć relacje między swoim rodzicem, a przyrodnią rodziną. Podobna sytuacja jest pomiędzy przyrodnim rodzeństwem. W wielu przypadkach nie są to silne więzi. Wynika to z tego, że występuje różnica charakterów bądź różnica wieku.

Warunki pozytywne tj. mniejsza odległość między miejscem zamieszkania rodziców, aktywność w budowaniu relacji rodzic – dziecko, mniejsza konfliktowość pomiędzy rodzicami, brak przemocy oraz brak ryzyka krzywdzenia jakiejkolwiek osoby, współpraca rodziców etc., muszą zostać spełnione, żeby dostrzec zalety jakie przynosi dziecku oraz rodzicom opieka naprzemienna, a jest ich dość dużo np.;

-dziecko może rozwinąć psychiczną więź z obojgiem rodziców, odczuwa wtedy miłość z obu stron

-rodzice odczuwają wspólną odpowiedzialność za ich dziecko

-u dziecka pojawia się wyższa samoocena

-zminimalizowanie problemu dotyczącego egzekwowania alimentów

Rozwijając powyższą zaletę należy zauważyć, że jeśli dojdzie do porozumienia między rodzicami to sąd orzeka, że koszty utrzymania dziecka pokrywają rodzice po połowie. Dochodząc do porozumienia sami muszą ustalić kwotę. Gdy pojawi się sytuacja, w której jedno z rodziców nie przystaje na warunki omówione w porozumieniu, to Sąd określa kwotę jaką jedno z rodziców ma płacić co miesiąc na dziecko.

Konkludując, piecza naprzemienna może mieć pozytywny i negatywny wpływ na rozwój dziecka. Wszystko zależy od warunków życia oraz sytuacji osobistej rodziców dziecka.

Jeżeli rodzice kierować się będą szeroko pojętym ,,dobrem dziecka’’ i nie będą wykorzystywać go jako narzędzia w walce okołorozwodowej, opieka naprzemienna może stanowić pozytywne rozwiązanie sytuacji rodzinnej.

autor: Martyna Olejnik

stażystka w Kancelarii Adwokackiej adw. Moniki Malinowskiej – Wągrowskiej

Udostępnij:

Pozostałe wpisy