Przyjście na świat dziecka to wielka radość dla najbliższych. Radość, która przez cały okres ciąży przeplata się z troską, obawą, niepewnością. Jak sama usłyszałam kiedyś od swojego lekarza wykonującego badanie usg płodu „możemy wykluczyć wszelkie wady i nieprawidłowości, poza tym co może się wydarzyć w trakcie porodu”.
A co może się wydarzyć w trakcie porodu i czym zatem jest błąd okołoporodowy? To nic innego jak rodzaj błędu medycznego czy inaczej błędu w sztuce lekarskiej. Wprawdzie na gruncie naszego systemu prawnego nie wypracowano jak dotychczas legalnej definicji błędu medycznego, niemniej z pomocą przychodzi tu Sąd Najwyższy w swoim orzeczeniu z 01 kwietna 1955 roku w sprawie za sygn. akt IV CR 39/54.
Do przykładów najczęściej występujących błędów medycznych okołoporodowych należą: nieprawidłowa diagnostyka stanu ciężarnej i płodu (prowadząca do nierozpoznania choroby czy wady płodu); niepodjęcie leczenia na czas na skutek nieprawidłowej diagnostyki stanu ciężarnej i płodu; niewykonanie, wbrew zachodzącym ku temu przesłankom, cesarskiego cięcia; zbyt późne wykonanie cesarskiego cięcia; brak monitorowania stanu ciężarnej i płodu lub bądź też niewystarczający monitoring stanu ich zdrowia w sytuacji podwyższonego ryzyka, co w konsekwencji doprowadza do uszczerbku na zdrowiu czy nawet śmierci ciężarnej lub płodu.
Skutki owego niestosowania się przez personel medyczny do ogólnie przyjętych i obowiązujących procedur postępowania przez cały okres prowadzenia ciąży oraz w czasie porodu mogą zatem dotyczyć tak matki jak i dziecka.
Do najczęstszych konsekwencji jakie mogą wystąpić u nowonarodzonego dziecka zaliczyć należy: niedotlenienie noworodka, porażenie splotu ramiennego, złamanie obojczyka, uraz bioder u noworodka, uraz czaszkowy, zachłyśnięcie się dziecka wodami płodowymi i inne.
Do najczęstszych konsekwencji jakie mogą wystąpić u matki zaliczyć należy: uszkodzenie bądź złamanie miednicy, wypadanie macicy, uszkodzenie pęcherza moczowego, krwotoki.
W konsekwencji popełnionego błędu medycznego okołoporodowego po stronie poszkodowanego pacjenta rodzą się roszczenia o:
- Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę – jako swego rodzaju rekompensata za ból fizyczny i doznane cierpienia emocjonalne.
Jako przykład możemy tutaj podać matkę, która na skutek błędu okołoporodowego nie może karmić nowonarodzonego dziecka piersią czy nie może tulić dziecka na rękach – przez co nie może tworzyć relacji bliskość z malutkim człowiekiem;
- Odszkodowanie za poniesioną szkodę o charakterze majątkowym – czyli zwrot wszelkich kosztów, jakie zmuszeni byli ponieść rodzice nowonarodzonego dziecka na rzecz leczenia czy to dziecka czy matki.
Jeśli zaś skutki błędu niosą konsekwencje na przyszłość czy to dla matki czy dla dziecka, powodują niezdolność do pracy czy zwiększają ich potrzeby – obok roszczeń o zadośćuczynienie czy o odszkodowanie mogą pojawić się roszczenia o rentę.
Komu przysługuje prawo dochodzenia roszczeń z tytułu błędu okołoporodowego? Co do zasady uprawnienie to przysługuje matce i dziecku. W imieniu małoletniego dziecka występuje przedstawiciel ustawowy. W sytuacji, gdy na skutek błędu medycznego dochodzi do śmierci matki czy dziecka powyższych roszczeń mogą dochodzić najbliżsi zmarłego.
W tych też okolicznościach najbliższym osoby zmarłej przysługuje roszczenie o odszkodowanie za pogorszenie sytuacji materialnej, szczególnie jeśli osoba zmarła w sposób znaczny przyczyniała się do utrzymania rodziny.
Ważne jest to, że w przypadku osób niepełnoletnich roszczenia odszkodowawcze nie mogą przedawnić się wcześniej niż z upływem 2 lat od momentu osiągnięcia pełnoletności przez poszkodowane dziecko.
W przypadku roszczeń odszkodowawczych pierwszym krokiem jest zawsze skompletowanie pełnej dokumentacji medycznej. Poszkodowany ma pełne prawo uzyskania od placówki opieki zdrowotnej całej dokumentacji medycznej zarówno swojej jak i dziecka. Dokumentacja taka na prośbę pacjenta musi zostać wydana w całości i poświadczona za zgodność z oryginałem.
W przypadku błędów medycznych okołoporodowych ważne jest zgromadzenie nie tylko dokumentacji z okresu pobytu w szpitalu przed i po porodzie ale też dokumentacji medycznej z przebiegu ciąży.
O błędach medycznych okołoporodowych mówimy zatem w przypadku odejścia przez personel medyczny od ogólnie przyjętych standardów. Takie zachowania muszą być niezgodne ze wskazaniami medycyny i co więcej muszą być zawinione. W przypadku zaś lekarzy, którzy działają jako profesjonaliści, jako takie traktuje się każde, nawet najmniejsze odejście od prawidłowego postępowania.
adw. Monika Malinowska – Wągrowska
Kancelaria Adwokacka w Łasku
